Startup nədir?
“STARTUP” (ingilis dilinnən tərcümədə “işə salmaq” ) – inkişaf mərhələsində olan, yeni yaranmış bir şirkətdir ( hügugi şəxs kimi fəaliyyət göstərmiyədə bilər), hansı ki, öz məşğuliyətini ya yeni yaranmış texnologiyalarla, yada yeni innovasiya ilə əlagədə olan ideyalarla bağlayir. Startupın əsas xüsusiyyətlərinnən biridə onun inkişafı üçün pulun çatışmamazlığı və bazarda demək olar ki , “gizli” fəaliyyətidir. Buna görə, misal üçün ABŞ-da startupların çoxu tələbələr tələbələr tərəfinnən yaradır və buna “qaraj” startupları deyirlər. Amma onuda deyeq ki, startup bazarın yalnız İT sahəsi yox, istənilən sahəsinə aid ola birlər.Startupın daha müassir açılışı isə- hər hasnı bir vençur layihə. (Vençur- riskli yatırımı olan layihə).
“Start up” anlayışının yaranma tarixi.
İlk dəfə “start up” anlayışı 1939 ildə ABŞ-da yaranıb. Həmin ildə San – Fransisko şəhərinin yaxınlığında Santa-Klare vadisində (Kaliforniya) yüksək texnologiyalar sahəsində öz fəaliyyətini göstərən demək olar ki, bütün şirkətlər və sahibkarlar toplaşmısdirlar. Həmin illərdə Stenford universitetinin gənc tələbələr Devid Pakkard və Vilyam Xyulett öz o zamanlar balaca və yeni layihəni yaradaraq onu “start up”( işə salmaq, başlamaq) adını verdilər. Zaman ötdükcə bu “kiçik” layihə nəhənq bir hal hazırda Hewlett-Packard adlanan bir şirkətə döndü.
Hal-hazırda dünyada ən tanınmış startuplardan bir neçəsini sizə təqdim edək:
1. Wikipedia
Ən böyük internet- ensiklopediya. 2001-ci ilin yanvar ayında istifadəyə verilib. Cimmi Veyls (Jimmy Donal Wales) və Lari Senger(Larry Sanger) tərəfinnən yaradılıb.
2. Facebook
Dünyanın ən böyük sosial şəbəkəsi. 2004-cü ilin fevral ayında istifadəyə verilib. Mark Zukerberq (Mark Elliot Zuckerberg) tərəfindən yaradılıb. Təxminən 2 milyard istifadəçisi var.
3. YouTube
Video materialların ən böyük bazası. 2005-ci ilin fevral ayında istifadəyə verilib. Çad Hörli (Chad Hurley), Stiv Çen (Steve Chen) və Ceyvid Karim (Jawed Karim) tərəfindən yaradılıb.
4. İnstagram
Şəkillər və videolar ilə paylaşmaq üçün mobil əplikeyşn. 2010-cu ilin oktyabr ayında istifadəyə verilib. Kevin Sistrom (Kevin Systrom ) və Mayk Kriger ( Mike Krieger ) tərəfindən yaradılıb.
Startupların uğursuz olmasının əsas səbəbləri
Müəllif: Günay Məmməd-zadə