Daşınmaz əmlaka qoyulan investisiyalar üçün yarana biləcək tipik risklərdən biri bazarda təklifinin artıqlığıdır. Lakin, analitiklər bunun ciddi problemlər yaradacaq qədər əhəmiyyətli risk olduğuna inanmırlar.
Dubay dünya üzrə ən cəlbedici , Yaxın Şərq üzrə isə ən ümidverici perspektivi olan daşınmaz əmlak bazarlarından biridir. Yerli mənzilin cəlbediciliyi aşağıdakı faktorlarla izah olunur:
Nisbətən aşağı qiymətlərin mövcudluğu (xüsusilə, qiymətlərin sürətli tənəzzülü dövründən sonra yaşanan hazırki şəraitdə)
Yüksək gəlirlilik səviyyəsi (rayondan asılı olaraq illik 10 %-dək)
Mənzillərə tələbatın yüksək olması (çoxsaylı miqrant axını səbəbindən)
Obyektin icarəyə verilməsindən əldə olunan gəlirin vergiyə cəlb olunmaması.
Əksər sadalananlar mehmanxanaların daşınmaz əmlakı sektoruna da aiddir. Ayrı-ayrı otaqlarını investorlara şəxsi mülklərinə çevirərək sonradan icarəyə vermək məqsədilə satan çoxsaylı otellər yaxşı passiv gəlir gətirir ki, burada heç şübhəsiz bəzi amillərin təsiri hiss olunur:
- Sıx turist axını (ildə təxminən 15 milyon nəfər)
- Görməli yerlərin bolluğu
- İnkişaf etmiş pərakəndə ticarət sferası və əyləncə sənayesi
- İnkişaf etmiş ailə turizmi
- İsti iqlim və çimərliklərin bolluğu
Buna rəğmən əmlaka yatırılmış investisiya ilə bağlı müəyyən risqlər qalmaqdadır və onları ciddi qiymətləndirməyi bacarmaq lazımdır.
Bəs bazarda təklifin artıqlığından nə gözləməli?
Xatırlatma üçün qeyd edək ki, 2017-ci ildə bütün Dubay ərazisində 31 min daşınmaz əmlakın tikintisi planlaşdırılır. Ötən 2016-cı ilin nəticələrinə görə bazar 15 min vahid artaraq 2012-ci ildən bu yana ən yüksək göstəriciyə çatmışdır. Bir sıra ekspertlər və analitiklər əminliklə qeyd edirlər ki, əmirliyin bazarı öz bərpa dövründəki həcminə yaxınlaşır, yeni təkliflərin artan həcmi bazarda hələ də mövcud olan problemlərin kəskinləşməsinə əsas yaratmaya bilməz. Lakin alternativ fikirlər də mövcuddur.
Belə ki, yerli daşınmaz əmlak portalı olan- Propertyfinder Group şirkətində əmindirlər ki, yeni obyektlərin real həcmi gözləniləndən əhəmiyyətli dərəcədə aşağı olacaq. Propertyfinder şirkətinin müştərilərlə iş üzrə direktoru Lukman Xadc-ın sözlərinə görə, tikintinin tempi yeni obyektlərə olan tələbdən asılı olacaq. Tələbin azalacağı halda, bazar avtomatik olaraq həmin şəraitə uyğunlaşacaq ki, bu da sabitləşməyə öz müsbət təsirini göstərəcəkdir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Dubayda obyektlərin reallaşdırılmasının (satışının) orta həcmi planlaşdırılanın 30-35%-nə bərabərdir, bu isə o deməkdir ki, Dubayda daşınmaz əmlaka qoyulan investisiyanın risklilik dərəcəsi gözləniləndən aşağıdır.
Analoji vəziyyət Dubayın mehmanxana sektorunda da hakimdir, hələ ki, vəziyyət tikinti işində maraqlı olanların öz fəaliyyətini get-gedə gücləndirdiyini göstərir.